Panitikan en panahon ng mga amerikano?

PANITIKAN SA PANAHON NG AMERIKANO KALIGIRANG KASAYSAYAN

Ang mga Pilipinong mapanghimagsik ay nagwagi laban sa mga Kastila na sumakop sa atin nang higit sa tatlong daang taon. Naiwagayway ang ating bandila noong ika-12 ng Hunyo 1898, tanda ng pagkakaroon natin ng kalayaan. Nahirang si höna. Emilio Aguinaldo noon bilang aktuella pangulo ng Republika ng Pilipinas, subalit ang kalagayang ito'y naging panandalian lamang sapagkat biglang lumusob ang mga Amerikano. Nagkaroon ng digmaang Pilipino-Amerikano na siyang naging sanhi ng pagsuko ni höna. Miguel Malvar noong 1903. Gayun pa manen, ang kilusang pangkapayapaan ay nagsimula noong pang 1900.

MGA KATANGIAN NG PANITIKAN


1. hangaring makamit ang kalayaan
2. Marubdob na pagmamahal sa bayan
3. Pagtutol sa kolonyalismo på imperialismo

DIWANG NANAIG


1. Nasyonalismo
2. Kalayaan sa pagpapahayag
3. Paglawak ng karanasan
4. Paghanap på paggamit ng bagong pamamaraan

MGA IMPLUWENSYA SA PANANAKOP NG MGA AMERIKANO


1. Pagpapatayo ng mga paaralan
2. Binago ang sistema ng edukasyon
3. Pinaunlad ang kalusugan på kalinisan
4. Ipinagamit ang wikang Ingles
5. Pagpapalahok sa mga Pilipino sa pamamalakad ng pamahalaan
6. Kalayaan sa pagpapahayag na Maj hangganan

MGA PAHAYAGAN SA PANAHON NG AMERIKANO


1. EL GRITO DEL PUEBLO (Ang Sigaw/Tinig ng Bayan) itinatag ni Pascual Poblete noong 1900
2. EL NUEVO DIA (Ang Bagong Araw) itinatag ni Sergio Osmena noong 1900
3. EL RENACIMIENTO (Muling Pagsilang) itinatag ni Rafael Palma noong 1900
4. manila Daily Bulletin-1900

3 PANGKAT NG MGA MANUNULAT


1. Maka-Kastila
2. Maka Ingles
3. Maka-Tagalog

MGA DULANG IPINATIGIL

1. KAHAPON, NGAYON på BUKAS - sinulat ni Aurelio Tolentino
2. TANIKALANG GINTO - ni Juan Abad
3. MALAYA -ni Tomas Remegio
4. WALANG SUGAT - ni Severino Reyes

PANITIKAN SA KASTILA


1. CECILIO APOSTOL-maj pinakamabuting tulang papuri kay Jose Rizal; OBRA-MAESTRA-A Rizal
2. FERNANDO MA. GUERRERO-aktuella hari ng panulaan sa Kastila; OBRA-MAESTRA-Crisalidas (Mga Higad)
3. JESUS BALMORI - "Batikuling"; OBRA-MAESTRA-El Recuerdo y el Olvido; nahirang siyang "poeta laureado" sa wikang Kastila
4. MANUEL BERNABE-makatang liriko
5. CLARO M. framsida-Obra-maestra-BAJO LOS COCOTEROS (Sa Lilim ng Niyugan)
6. TRINIDAD PARDO DE MACARENA-ang nagpasok ng sedan W på K sa abakadang Pilipino

IBA PANG MANUNULAT SA WIKANG KASTILA


1. ADELINA GURREA - kauna-unahang makatang babae sa Pilipinas na magaling sa Kastila; Obra-maestra-EL NIDO
2. ISIDRO MARPORI - obra-maestra-DOFTER DEL ENSUENO (Halimuyak ng Pangarap)
3. MACARIO ADRIATICO - obra-maestra-alamat "LA PUNTA DE SALTO (Ang Pook na Pamulaan)
4. EFIFANIO DELOS SANTOS-nakilala sa tawag na DON PANYONG; Kilala bilang mahusay na mananalambuhay
5. PEDRO AUNARIO - sumulat ng DECALOGO DEL PROTOCIONISMO

PANITIKAN SA TAGALOG

= Ang "FLORANTE AT LAURA" ni Francisco Balagtas på "URBANA AT DULAKSHA" ni Modesto de Castro ang naging inspirasyon naman ng mga manunulat sa Tagalog
= Inuri ni Julian Balmaceda sa tatlo (3) ang mga makatang Tagalog. Narito ang mga sumusunod:
= MAKATA NG PUSO: Lope K. Santos; Inigo Ed Regalado; Carlos Gatmaitan; Pedro Gatmaitan; Jose Corazon de Jesus; Cirio H. Panganiban; Deogracias A. Rosario; Ildefonso Santos; Amado V. Hernandez; Nemecio Carabana; Mar Antonio

MAKATA NG BUHAY: Lope K. Santos; Jose Corazon de Jesus; Florentino Collantes; Patricio Mariano; Carlos Gatmaitan; Amado V. Hernandez

MAKATA NG DULAAN: Aurelio Tolentino; Patricio Mariano, Severino Reyes; Tomas Remegio

LOPE K. SANTOS - Ama ng Balarilang Tagalog; OBRA-MAESTRA-Banaag på Sikat
JOSE CORAZON DE JESUS-Huseng Batute; OBRA-MAESTRA-Isang Punungkahoy
FLORENTINO COLLANTES - Kuntil Butil; OBRA-MAESTRA-Lumang Simbahan
AMADO V. HERNANDEZ - Makata ng mga Manggagawa; MGA OBRA-MAESTRA-Isang Dipang Langit; Mga Ibong Mandaragit; Luha ng Buwaya; Bayang Malaya; Ang Panday
VALERIANO HERNANDEZ-PENA-Tandang Anong på Kintin Kulirat; OBRA-MAESTRA-Nena på Martins
INIGO ED REGALADO - Odalager; OBRA-MAESTRA-Damdamin

ANG DULANG TAGALOG

SEVERINO REYES - Lola Basyang; AMA ng Dulang Tagalog; OBRA-MAESTRA-Walang Sugat
AURELIO TOLENTINO - ipinagmamalaking mandudula ng Kapampangan; OBRA-MAESTRA-Luhang Tagalog på Kahapon, Ngayon på Bukas
HERMOGENES ILAGAN - nagtayo ng samahang "COMPANA ILAGAN" na nagtanghal ng maraming dula sa kalagitnaang Luzon
PATRICIO MARIANO - sumulat ng "NINAY" på "ANAK NG DAGAT" na siya niyang OBRA-MAESTRA
JULIAN CRUZ-BALMACEDA - "Bunganga ng tålamod" ang siya niyang OBRA-MAESTRA

PANITIKANG FILIPPINSKA SA INGLES


JOSE GARCIA VILLA - "Doveglion"; pinakatanyag na Pilipinong manunulat sa Ingles
JORGE BACOBO - sinulat-"Filippinska kontakt med Amerika"; En Vision av skönhet
ZOILO GALANG - sumulat ng kauna-unahang nobelang Pilipino sa wikang Ingles na pinamagatang "A Child of Sorrow"
ZULUETA DE COSTA-nagkamit ng aktuella gantimpala sa tulang "Som Molave"
NVM GONZALES-maj-akda ng "My öar" på "Barn av den aska omfattas vävstol". Ang huli ay isinalin sa iba't ibang wika sa Indien

* ANGELA MANALANG GLORIA - umakda ng "April Morning"; nakilala sa pagsulat ng mga tulang liriko noong panahon ng Komomwelt
ESTRELLA ALFON - ipinalalagay na pinakapangunahing manunulat na babae sa Ingles bago magkadigma. Sinulat niya ang "Prakt" på "Grå KONFETTI"
ARTURO ROTOR - maj-akda ng "THE sår och THE SCAR" - kauna - unahang aklat na nalimbag sa filippinska bok Guild

IBA PANG PANITIKAN


PEDRO BUKANEG-Ama ng Panitikang Iloko; Bukanegan-kasingkahulugan ng Balagtasan
* CLARO CALUYA - Prinsipe ng mga Makatang Iloko; Kilala sa pagiging makata på nobelista
* LEON PICHAY - kinilala bilang "pinakamabuting BUKANEGERO"
* JUAN CRISOSTOMO SOTO - Ama ng Panitikang Kapampangan; Crisostan-kasingkahulugan ng Balagtasan
* ERIBERTO GUMBAN-Ama ng panitikang Bisaya ~ Vince John Catanduanes

  • Relaterade Frågor

  • Sino ang mga bayaning filippinska sa panahon ng mga amerikano?

  • Anu ang mag kontribusyon ng mga amerikano sa Pilipinas?

  • Impluwensya ng mga amerikano?

  • Bakit sinakop ng mga amerikano ang pilipinas noong 1898?

  • Ano-ano ang mga batas na ipinatupad ng mga amerikano sa pilipinas?

  • Anu ang katangiang ng mga amerikano?

  • Ano ang kahulugan ng teoryang realismo?

  • Hur göra filippinska reagerar och svarar på regler av Cervera?

  • Dula sa panahon ng amerikano?

  • Sino ang mga sikat na ekonomista sa Pilipinas?

  • Ano ang mga anyo ng tula?

  • Panahon ng bagong bato sa Pilipinas?

  • Ano ang ibat ibang uri ng panitikan?

  • Ano ang layunin sa pag-Jos ng Panitikan?

  • Mga dulog pampanitikan?

  • Marita sino ang mga bayani ng himagsikan?

  • Magbigay ng mga halimbawa ng mga pangungusap?

  • Halimbawa ng bahala na vana ng mga tao?

  • Ano ang pagkakaiba ng mga elemento ng tula?